تقلید از نیاکان در سنجه اخلاق باور
متن زیر برگردان فایل فوق توسط هوش مصنوعی و بدون ویرایش، حاوی اشکالات زیادی است.
سلام علیکم و رحمة الله
بسم الله الرحمن الرحیم
اخلاق باور و بحثی که امروز می‌خوایم بهش بپردازیم تقلید از نیاکان در سنجه اخلاق باور این بحث هم مبتلابه خود ماها هست همه مون ما همه در واقع مقلد آبا و اجداد تو مسئله دین دو مسائل دیگرم هست ولی در مسئله دین به اصطلاح مقلدین تشخیص باور یعنی در واقع باور به اینکه واقعا ما امین وضعیت را داریم خود همین را اگر باور بکنیم نگاهمون به انسان ها متفاوت میشه خیلی مهمه نگاهمون به خودمون هم متفاوت میشه هم خودمون از غرور مون دست برمی‌داریم هم دیگران را تحقیر نمی‌کنیم اما خودمون مغروریم پیروان همه ادیان و مذاهب ما یکیشون هستیم همه خودشون را جدا بافته میدونند ویژه میدونن ما فقط خیال میکنیم که مثلا یهودی ها نجات پرستن و خودشون را جدا میدونن و همه متفاوت و معتقدند که خدا ما را یه شکل دیگری خلق کرده عامه و حالا این نکته رو اضافه بکنم در شیعه پررنگ در شیعه کمرنگ‌تر از ادیان و مذاهب دیگر نیست اگر پررنگ‌تر نباشه در حالی که اگر باور برسی که هنر نکردی تو خانه توی خانواده شیعه متولد شدی و شیعه هستی اگر این جمله را باور بکنیم متواضع میشیم خودمون و نگاهمون هم به دیگران بهتر می‌شود یک چیز عجیبی رخ داده در تاریخ اسلام و اون اینه که قرآن مجید به شدت تقلید از نیاکان را رد میکنه به شدت رد میکنه نه یک بار نه دوبار نه سه بار متعدد قضیه را نقل میکنه با شدت اون وقت اسلام شناسی چیزی عجیبی نیست میگیم میشه که یه چیزی را قرآن مجید با نهایت تاکید بیان کنید اون وقت اسلام شناسی رایج بگه حتماً تو باید بر دین آب و اجدادت باشه با شدت قرآن مجید رد کنه تقلید از نیاکان را اسلام شناسی رایج بگه که حتماً حتماً باید از نیاکانت تقلید کنیم دیگه بدتر از این نمیشد دیگه بدتر از این ممکن نیست این یکی از انحرافات فوق العاده بزرگ که در اسلام رخ داده فوق العاده بزرگ که بگیم متعدد در قرآن مجید مخذه میکنه انسان‌هایی را که تقلید می‌کنند از آبا و اجدادشون اون وقت به ما گفته بشه که حتماً حتماً باید عذاب وجدادت تقلید بکنیم دیگه انحرافی بزرگتر از این ممکن نیست رخ بده خیلی فاجعه است این تا حالا عرض میکنم خدمتتون پس معلوم شد که میخوام درباره چی صحبت کنم یه بخوام یه بحثی را انجام بدم و اون اینکه بگم یه مقداری را ما چاره‌ای نداریم که از آب و اجدادمون به اصطلاح تقلید بکنیم چرا اینا رو میخوام دربارش بحث بکنم چون تحقیق به معنای واقعی ممکن نیست برای قاطبه انسان ها یا همه انسان ها تحقیق به معنای واقعی ممکن نیست وقتی تحقیق به معنای واقعی ممکن نیست یه مقداری ما معذوریم که در یک چیزهایی تبعیت بکنیم ولی در عین حال که یه چیزایی معذورین یه چیزایی را معذور نیستیم چه جوری اینا را با هم جمع بکنم و بیانش بکنم اول آیات قرآن را یک اشاره‌ای بهش بکنم تا ببینید به اصطلاح قرآن مجید در این باره در سوره بقره آیه ۱۷۰ میفرماید و اذا قیل لهم متبعو ما انزل الله قالوا تبع ما الفینا علیها اولو کان لا یعقلون ولا یحتدون هرگاه بهشون گفته می‌شود که از این مثلاً قرآن اون چیزی که خدا نازل کرده تبعیت کنید میگن نه ما از چیزی را که یافتیم برش نیاکانمون را ما از اون تبعیت میکنیم اگه اینگونه نیست که آب وجدادشونم هیچی تعقل نکردن یعنی عذاب و اجدادی که هیچی تعقل تعقل نکردن یا شاید آب و اجدادتون تعقل نکردن و به این باورها رسیدن محال است که من دینم را تغییر بدم حرفش اینه محال است من در مقابل هیچ استدلالی سر تعظیم فرود نمیارم چرا چون آب وجد دادم دینشون این بوده چون آبا و اجدادم را این گونه یافتم وقتی طرف به این آیه را هر وقت بهشون گفته میشه که بیاید گردن بنهید به اون قرآن یا چی میگن نه ما فقط و فقط تبعیت میکنیم از آنچه که پدر و اجدادمون بودن وقتی میگه فقط و فقط بر او از اونا تبعیت میکنیم یعنی ما حال است که ما دینمون را تغییر بدیم زحمت نکش برهان نیار معجزه نیاره استدلال نیار رفتار زیبا در ما رعایت اخلاق در ما تصویری نداره ما دین نیاکانمون را تغییر اخلاقی اخلاق باور بحث ما اوج بی اخلاقی که یک کسی بگوید هر کاری بکنی محال است که من دین را تغذیه بدم خیلی بی اخلاقی خوب این سوره بقره آیه صندوق ۷۰ بود بله و اما در سوره مائده آیه ۱۰ شبیه همینه و اذا قیل لهم تعالی الی ما انزل الله ولی رسول قالو حسبنا ما وجدنا علیها حسبنا ما وجدنا علیها اولا کان آباوهم لا یعلمون شی ولا یحتدون به نظرم این یه خورده شدتش بیشتره آیه دوم میگه هرگاه بهشون گفته بشه که بیایید به سوی اون چیزی که خدا نازل کرده الله الا ما انزل الله بیاید به سوی اون قرآن و بیاید به سوی رسول بیاید حرف‌های پیامبر رو بشنوید میگن که قالو هست برنا هست بس میمونه بسه نیاز دیگه نداره ما نیاز داریم مصیبت مال کسیه که میگه من یزد دیگه ندارم کسی که فکر میکنه نیاز نداره خطرناک چه کسی میگه من نیاز ندارم کسی که معتقد است به حقیقت محض محض محض رسیده کسی که اینجور فکر میکنه اون موقع خودش را حق محض میدونه دیگران را باطل محض میدونه خودش از پیله خودساخته‌ای که برای خودش درست کرده محال است که بیرون بیاد دیگران را همچون باطل محض میدونه نه تنها نگاه تحقیرآمیز نشون داره بلکه ممکنه به قتلشونم برسون ممکنه آدم میکشه اینجوریه که آدم میکشه یعنی اول خودش را حق محض فرض کرده و طرف مقابلش را باطل محض فرض میکنه اون موقع میگه باید بکشم تو را یعنی اول اون مقدمه را طی کرده وگرنه کسی که یک درصد احتمال بده که من خطا کنم و این کسی که میخوام بکشمش بر حق باشه یک درصد نمی‌کشی نمی‌کشه قفل ذهن و به اصطلاح ببینید این کلمه حسبونا کلمه فوق العاده خطرناکه فوق العاده این کلمه خطرناکه بحث مارا آنچه که آب آورد را برای یافتیم همونه چیزی دیگه نمیخواد همون برامون کافیه کفایت میکنه اون وقت بعد آخرش میفرماید اولو کان آبائهم لا یعلمون شیائومون لا یعلمون شیء یعنی چی یعنی آبا و را از بر تشخیص نمی‌دادند این قسمت گفت فارسی میگم که ترامپ هم بفهمه ها یه قسمتش را لا یعلمون الشیان یعنی فارسی نمیدم میگه لا یعلمون یا ولا یحتدون و هدایت نشده بودند هیچیهیچی نمیدونستم مسلمونیش حضرت عباسی پیر و پیغمبرش یعنی عرض کنم خدمتتون که اینم آیه دوم بود که بگم ببین چقدر آیات شدیده آیه سومی که من اینجا آوردم همه آیات را نیاوردم من فقط کلمه آبا انا را سرچ کرد فقط همین کلمه را و دیدم چند تا آیه اومده من فقط همین با این کلمه آبا به تعبیرهای دیگر چند تا اومده آبااهوم یا وقتی که یه چیزی ۶ بار ۷ بار این شکلی بیان شد دیگه از مسلمات دیگه آیه بعدی که من اینجا آوردم آیه سوره اعراف آیه ۲۸ فوق العاده از این جهت که مسئله تقلید را میگه جهات مهمتر تو این آیه هست آیات فوق العاده کلیدیه خیلی باید روی این آیه تأمل کرد یعنی خیلی بحث های ریشه ای از این آیه در میاد حالا ببینید آیه رو میخونم و اذا فالو قالو وجدنا علیها آبانا کار زشتی هر وقت انجام میدن نیاکانمون این کارا را می‌کردند و ما هم کار را توجیه بکنند میگن نیاکانمون این کارا رو می‌کردن پس ما تقصیری نداره اما اون قسمت دیگرش که آیه حالا ربطی به بحث امروز نداره ولی اینکه گفتم کلیدیه این از این آیه قسمت بعدش ومرنا بها خدا مارا امر کرده به خدا گفته این کار زشت را بکن خدا گفته خدا کجا گفته به خودت گفت وحی شد کجا خدا گفت کجا خدا گفته وقتی میگه خدا به ما امر کرده چجوری داره استناد به کجا میگه متون ساید دیگر چرا میگم این کلیدیه این قسمت بعدشم جدا از اون اولش خود این چرا کلیدیه برای اینکه از این لایه برمید هر آنچه که به خدا نسبت داده می‌شود هر کس میخواد نسبت بده هر کس میخواد نسبت بده فرقی نداره تو میتونی تشخیص بدی دیگه این سخن خدا نیست خودت میتونی تشخیص بدی حق نداره قبول کنی حق نداری قبول کنی که این سخن خداست چرا این آیه رو ببینید دنبالش میفرماید قل ان الله امرنا خدا به ما امر کرده قول بگو ان الله فحشا خدا که به کار زشت دستور نمیده اتقولون علی الله خدا نسبت میدی چیزی رو که نسبت بهش جهل داری خب انا لله فحشا استدلال در چه صورتی تمامه که توش این نهفته باشه که مردم کار زشت را میشناسند که به مردم داره میگه کار زشت به خدا نسبت ندید برای اینکه تو اون بحث فوق العاده اساسی که بین شیعه و معتزله از یک طرف و اشاعره از یک طرف حسن ذاتی عقلی مطرح از این به اصطلاح برمیاد که حق با شیعه و منتظر است یعنی اعمال رفتار کارها ذاتا یا حسن حسن یا قوی اند ذاتن عشایر میگه چی میگه هرچه خدا بکنه یا نه اعمال خودشون ذاتن یا خوبن یا بدن ما با عقل میتونیم تشخیص بدیم اون وقت خدا به آنچه که خوب است دستور میدهد نه هرچه خوب است خدا بهش نه هرچه خدا دستور میدهد خوب است شما شاید بگید این بحث خداشناسیه خیلی امام صادق هرچه دستور میدهد خوب است یا هرچه خوب است دستور میدهد هرچه خوب است درسته تو تنور برو خوب است یا بده تنور برو خوبه یا بده برو تو تنور چی ازش میفهمی بده که امام صادق دستور بده که برو تو تنور باید تمرد بکندوری حیفه که تنور بره باید جای دیگری بره مبناست امام صادق به آنچه خوب است دستور میدهد نه آنچه خوب است نه آنچه امام صادق دستور میدهد خوب است به کسری نقل میکنه میگه روایت اگر تو بگی که ای سیب این نصفش حرام این نصفش حلال و قبول میکنم چرا چون خیلی خیلی یاغیم یاغی سی یا حلال یا حرامه سیب یا حلال یا حرامه حکمت هم داره بی ملاک نیست بی ملاک نیست الکی نیست نمی‌شود که یک سیب نصفش حلال باشه حلال باشه نصفش حرام باشه نه من می‌پرسم چرا چرا نصفش حلاله نصفش حرامه نه این بخوام بگم کل شد اگر از این دست برداشتی اون وقت معناش این میشه هر کاری امام صادق کرد خوبه دیگه درسته هرچه هرچه امام صادق میگه خوبه پس هر کاری امام صادق کرد درسته اون وقت چه جوری میفهمی که عادله چه جوری بفهمه عادل کسی که هر کاری کنه خوبه عصمت به اون معنا که حالا می‌دونید که بحث دارم بنده من فقط کلمه عادلش را میگم امام عادل باشه که دل باشه که چون میگه هر کاری بکنه خوبه به هرچی دستور بده خوبه اگر تشخیص میدی که عادله چرا میگه امام عادله مال مردمو غصب هر کار بکنه که خوبه هر کاری بکنه خوبه نتیجه اش خدا چی خدا الان گفته خوبا را میبرم بهشت دلش خواست گفت ابوجهل را میبرم بهشت سلمان را میبرم بده یا خوبه هر کاری بکنه خوبه دیگه شما گفتی که من چرا باید دینداری کنم چون ممکنه وارونه بشه ممکنه ابوجهل بهش بره به این خاطر گفتم این آیه چقدر کلیدیه این آیه یکی از بحث‌های فوق العاده اینجوری که فقط بحث درباره خداشناسی باشه در مورد پیامبرشناسی ما منبع قبلا گفتم که النبی و اولا بالمومنین من انفسه پیامبر مومنین آیه فوق العاده روان ولی فوق العاده لغزنده پیام پیامبر بر مومنین به پیامبریش اولویت داره تو چی پیامبر پزشک حرفش مقدمه از شماست تو چی پزشکی گفته خونه رفته همسرت را بزن اونجا مقدم باشه تو پزشکیش معلومه پیامبرم تو پیامبریش که میگم لغزشگاه هست اگه گفتی که تو همه چیز معنیش این میشه حرف کاری کرد مال مردمه مگه زن مردم تصاحب کرد نه هر کاری کرد اولویت داره دیگه اون وقت چجوری میگی که عادله مال خودشه که جالبه فقط اینو بهتون بگم که برای اینکه ببینید باید جای فکر داره بزرگی مثل علامه طباطبایی بزرگ دیگری مثل جناب دکتر سروش هر دو گفتن مطلقه تو همه چیز توجه فرمودید بگم باید به خودمون اجازه فکر کردن بدیم ها که اصلا نگیم چی چی گفته کی چی گفته را رهاش بکنیم به جاست که با همه وجود با تقلید دارم مبارزه میکنم تقلید یعنی چی گفته را رها کن چیست این سخن مال کیه امام علی علیه السلام مال امام علی علیه السلام چی گفته را رها کن چی گفته چی گفتن خودت فکر کن مهم میشه اسم و رسم داره چیه چند نفرن چند نفرن اینا رو ولش کن ببین حرف چیه خب این ببخشید یه خورده وایستادم آیه برام چون فوق العاده کلیدی بود این چون کلیدی بود روش وایستادم خوب غول یعنی شما میتونید کار زشت را تشخیص بدید و وقتی می‌دونید پس لازمش اینه کارها اعمال فعل اولاً ذاتن خودش حسن داره یا حسن یا قبیح شما میتونید تشخیص خوب ولی اینا دیگه همه جا پاش وایسادن شعار نیست اصل وقتی شد یه چیزی توی دین اینکه ما یک کلمه بگیم خدا عادل است و ۶۰۰ تا حکم ظالمانه نشد نشد خدا عادل است پس حکم ظالمانه نداره نه اصل قرار بده هرجا فهمید به نظرت رسید یه حکمی غلات میگن ظالمان است تو برداشت خودت حتما تردید بکن برگرد فکر بکن ظالمانه به خدا نسبت نده خدا اگر از عدالت افتاد از خدایی افتاده خدا اگر از عدالت افتاد خدایی افتاده ظالم نمیتونه خدا باشه چون خدا رو ظالم می‌کنی خدا را ظالم میکنید با گفتم چقدر این آیه کلید برداشت‌های قشنگم مرحوم مطهری از این آیه که خوندم سوره به اصطلاح اعراف آیه ۲۸ کرده در آیات دیگری هم هست سوره شعرا آیه ۷۴ قالو چون چند تا آیه بود دیگه من قبل ایناشو نیاوردم قالو وجدنا آبانا کذالکه میگه که اگه اشتباه نکنم راجع به ابراهیم خلیل علیه السلام هست که میگه کیهمین جوری عمل میکنن دیدیم همین جور عمل میکنن در مورد مخذه‌شون قرار میدیم عرض کنم آیه بعدی سوره انبیا آیه ۵۳ قالو وجدنا آبانا عابدین ما پدران مون را یافتیم که اینا را میپرستند دیدیم ما میپرستیم باز اینا آیات کوتاه آیات بعدیشون به اصطلاح آیه بعدی با سوره انبیا است آیه ۵۳ بود ۵۴شم دنبالش قال لقد کنتم این دنبالشه کنتم انتم و آباکم خودتون هم پدرانتون تو گمراهی آشکار هست همتون هم خودتون هم پدرانتون پایه بعدی سوره زخرف بل قالوا آیه ۲۲ و انا علی آثارهم محتدون ما آبا و اجدادمونو بر یک دینی یافتیم امت اینجا یعنی دین برای دینی یافتیم و ما هم راهمون ها را میریم ما هم به اصطلاح راه همون ها را میریم سوره لقمان آیه ۲۱ و اذا قیل لهم له متبعوا ما انزل الله قالو بللتب ما وجدنا علیهها اولو کان الشیطان یدعوهم الی عذاب سعیدش یه جور دیگری شد و اذا قیل لهم التبعوا ما انزل الله هر وقت بهشون میگه تبعیت کنید از آنچه که خدا نازل کرده گفتند که بل تب بلکه تبعیت میکنیم آنچه را که نیاکان را یافتیم اولو کان حاضر باش فکر می‌کنی داری دین داری می‌کنی فکر می‌کنی داری خداپرستی می‌کنی فکر می‌کنی انقدر رگ گردنت در نزنه هر حرف مخالف باورت شنیدی مثل لبو قرمز نشو فکر نکن ضرورتاً داری حق پرستی خداپرستی شیطان ها شیطان که نمیزره از گوشه استفاده بکنیم و خطاط را بفهمه آبا اجدادت شد خطا کردن تو هرچه آبا و اجدادم دربست می‌پذیرم خران کس که مخالف اونچه که تا و اجدادم میگفتن کلمه‌ای به زبان بیاره زبانش از بیخ می‌برند شیطان خدا نیست خدا نیست این شیطانه که آیه قرآن بود شیطان و شیطان دعوت میکنه به عذاب سعید داره میگه به به اصطلاح آتش فروزان عذاب فروزان و امثال اینها و این آیه که خوندم سوره لقمان بود ۲۱ و اما سوره ذخرف بله آیه ۲۳ و کذالک ما ارسلنا من قبل فی قریت من نظیر الا قال مطرفوها انا وجدنا الله آثارهم مقتدون و کذالکه همینطور میگه ما هیچ پیغمبری نفرستادیم توی محلی منطقه الا اینکه به اصطلاح خوش گذران آدمایی که تو شهوات و ایناشون غرقن نمی‌خوان تن حقیقت بدن اینها میگن که ما آبا و اجدادمان را بر این دین یافتیم و ما از اقتدا میکنیم به همون پیروی میکنیم از به اصطلاح آب آوا و اجدادمون خوب همینطور ببخشید من یه تعدادی از من نمیگم احساس کردم یک کلمه رو دیدم کلمه آبا انا می‌بینید چقدر با شدت و چی محروم آخرینش ۳۱ بله لقمان ۲۱ ۲۱ دوران مجید قرآن مبین نه مبین بله عرض کنم خدمتتون شاید متفاوت عرض کنم خدمتتون که اینجا نشستم بلا استثنا از جمله شخص شیعه هستم چون پدر و مادرم شیعه بودند شیعه بودن من علت داره دلیل نداره این اصطلاح این اصطلاح را از دکتر سروش خود این اصطلاح دینداری ما علت داره نه دلیل یعنی اینجوری نیست که من با دلیل و برهان انتخاب کرده باشم که شیعه بشم علت داشته دلیل نداشته علتش اینه که پدر و مادرم شیعه بودن به من بگید که خوب چرا حالا پس طبق این آیات چرا تحقیق نکردی نمیشه چون خود این شیعه را هم تا الان نتونستم کامل تحقیق کنم نمیشه بخشش را یعنی درجه بندی کردم اولویت بندی کردم مویت داشته با توجه به وقت کمم‌ها وقتم کمه نمیشه سخته تحقیق اون چننان اینجاست که میخوام بگم هم سخته هم ساده است سخته چیه اینکه یه مذهب خارجی را که هست مثل چیه ادیان و مذاهب دیگر را تحقیق کنید این هم تحقیق کنید به این نتیجه برسی که تو این همه ادیان و مذاهب که جهان تو جهان هست رتبه یک دو سه چهار پنج ده تا دهمیم عمر شدنی نیست به من اصلا نگید که آیا کسانی بودن که دینشونو تغییر بدن بودن ولی عصر راه تحقیق حالا رشتم چون دین شناسیه دارم این را عرض میکنم خدمتتون هیچکس با تحقیق دین خودش را تغییر نداد حتی محمد مصطفی صلی الله محمد مصطفی با اینکه تو محیطش دین بهتر بوده تحقیق کنید از دور مید دیده نمیدونستم که حقیقت دین مسیحیت چی که من فوق العاده وحشتناک و فوق العاده مشکله که با این فضا و جامعه ای که میبینم حدس بزنم که امام یا حضرت محمد کی بوده چی بوده گردنه ها بخوام عبور کنم وحشتناکه میشه عبور کنی اصلا متهم به جنون میشم اگر بخوام بگم که آقا این چیزی که همه شما تو تاریخ گفتید حضرت محمد اینجوری نبود حضرت نمیگفته که هر کس مسلمان نیست می‌کشمش یا باید مسلمان بشه یا مسلمان باید بشه یا باید کشته بشه هر کس مسلمان نیست یا باید کشته بشه یا مسلمان باید بشه من چه جوری بگم که همه عالمان گفتن حضرت محمد اینجوری بود اجمالی جاسکه متهم به جنوب و می‌پذیرم که دیوانه هیچ مقاومتی نمیکنه ببینید یه کسی میخواد اسلام را بیاد مطالعه بکنه از کجا شروع بکنه از کجا شروع بکنه میتونه من میتونم به یک کسی بگم که یه چیزی هست به نام اسلام همه فهمیدن به این جهت میخوام بگم که مسیحی با یه مسیحی روبرو بشم چی بهش بگم بگم اسلام بهتر از مسیحیته میگه حرفایی که عالمانتون زدن و اعمالی که عالمانتون انجام دادن بهتر از مسیحیته من بهش بگم که نه یه چیزی هست که من فهمیدم غیر از اون که همه فهمیدن برو دنبال کارت چیه بعد از هزار و ۴۰۰ سال فهمیدم که به میخنده دیگه گفت طلبه زنگ زد نه ندیده بودمش تلفن یکی دوبار با هم گفت میخوام از تو بپرسم من با یه مسیحی بحث کردم بحث چی بود گفت من اینو گفتم اون مسیحیه خیلی به من خندید واقعا حرف من خنده‌دار بوده مسیحی خیلی خندید بهش گفتم تلفنی بود بهش گفتم میخوای راستشو بگم یا نه گفت نه میخوام راستشو بگو گفتم کم خندیده کم یادم هیچی گفتم کم خندیده بودم بیشتر میخندیدم حرف خنده دارتر از این حرفاست خیال می‌کنی خیال میکنیم که بلدی و داری خیلی زیبا و قشنگ و مدعی که یه کسی بود تحقیق من کردم آخوند خوب زیاد از این ادعاها میکنه تحقیق من اهل تحقیقم یه جمله یه جمله هرچه خودت میخوای در مورد بودا بگو یه جمله بگو خودت انتخاب کن یه جمله در مورد آیین بودا بگو اگه یه جمله گفتی من میگم تحقیق کردی این جمله را خودت انتخاب کن نتونست بگه نتونست یک جمله در مورد آینه بود من تحقیق کردم نمیشه کرد نمیشه تحقیق کرد تحقیق بکنی قرآن را یک کس غیر مسلمانی بیاد قرآن را و امام صادق را و شخصیت حضرت محمد را از ورای تاریخ پیدا کنه میگه ساده است میگه تاریخ پیدا بکنید تو تاریخ که افتضاحه تو تاریخ قزوین خودم بدتره اگه محمد تاریخی را می‌دید یعنی عالمانتون نقل کردن عالمانتون نقل کردن محمدشخصیت مثبتی نبود واقعیت خودم هم اعتقاد دارم تو جریان نظریه دین و قدرت که جناب دکتر سروش مطرح میکرد یه چیزی خب حرف ایشون این بود که پیامبر عارفی شمشیر به دست بود در دست شمشیر و از روز اول تا آمد گفت من آمده‌ام که با شمشیر بگم یا موحد بشید یا می‌کشمتون اصل حرف بود از اول اومد و تا آخرشم بود دوستانم خیلی اعتراض کردن بهشون گفتم که لطفاً داد نزنید من مخالفم با فرمایش جناب دکتر سروش من مخالفم اما آقای طرفدار فلان فقیه نیستی تو مرید فلان آقایی بیاد تو ببینم اون آقایی که موردش هستی محمد را چگونه معرفی میکنه میگه محمد یه کسی بود که میگفت ملت جهان آدما دو دستن یا اونایی که پیرو من نیستن می‌کشمشون یا تا پیرو من بشن یا کشته بشن اونایی که پیرو من هستند اگر از تحت فرمان من بخوان برن بیرون میکشنشون می‌کشن اگر یکی از حرف های منو رد بکنه می‌کشنش اگه کوچکترین جسارتی به من بکنه کوچکترین جسارت به من بکنه هر کس نزدیکشه باید بزنه بکشتش شماره اعتراض داری به دکتر سروش که چرا اینو گفته مراد خودت اینه حرفش حرف قابل دفاع یعنی کمتر بده کمتر بده تو فقیهی که مورد اینه پیامبر جهاد ابتدایی نمیگفت که هر کس طبق نمیگید که پیامبر برش واجب بود سالی یه بار جهاد ابتدایی بکنه مگه نگفتن برای برای پیغمبرم تعیین تکلیفم کردن ها یا پیامبر یا امام واجبه شیخ طوسی و بعد از شیخ طوسی همه از پیامبر و امام حکومت رسید واجب که سال یه بار جهاد ابتدایی بکنه جهاد ابتدایی یعنی چه جهاد با غیر از مسیحی‌ها یهودی‌ها و زرتشتی‌ها که بهش میگن مشرکین که بهشون بگن یا مسلمان بشید یا کشته بشید واجب امام علی نکرده این کار را ۴ کرده جهاد ابتدایی نداشته به دستش نرسیده بوده که منظور امام علی دستش نرسید که ها گفت حافظ شعر از منه گفتم که قبلش حافظ گفته هشتم تا کجا بودی که تو نبودی که حافظ ازت بدزده گفت اگه بودم که نمی‌ذاشتم بدزده مشکل من اینه که نبودم که مواظب شعرم بودم که حافظ از من ندزده ها امام علی آقا بود سال میداد به امام علی عمل میکرد دیگه از وظیفه اش کوتاهی نمیکرد حالا امام زمان که میاد خوب حالا رساله دستشه نداره امام که بر امام واجب است که سال یه بار جهاد ابتدایی کند و نمیدی که اینا از رو دست برادران اهل سنت نوشتی و برادران اهل سنت وقتی میگن امام یعنی حاکم نه اون امامی که ما میگیم شما از اونجا نوشتی این اومد اینجا شد مسخره پارچه نارنجی شد جلوی قبای سرمه‌ای داد میزنه که اینجاش اینجا نیست داد میزنه که یه جایی اومده نمیشه میشه یه عالم شیعه برای امام تعیین تکلیف بکنه سرزمین چیزی که باید بشناسم حضرت محمد سخته بخوام بشناسمش باید همه فقها را رد بکنم میشه همه مفسران رد کنم حتی علامه طباطبایی حتی علامه طباطبایی ذیل آیه لا اکراه فی الدین بله با مشرکان باید جنگید مسلمان بشن پس حتما پیغمبر این کارو می‌کرده بگذریم اینجا یعنی میخواستم مطلب تحقیق مشکل تحقیق نمیشه کرد به اون معنا هیچ کس مسیحی نمیتونه بیاد اسلام را تحقیق بکنه تحقیق بکنه اولین کارش اینه یا حرف علما را بپذیره اجما یاشا اجماع رد کرد مگه میتونم وقتی یه مسیحی بیاد بگه که یک محمد یه شخصیتی بوده هیچ یک از علمای اسلام در طول تاریخ نشناختنش میشه اینو بگی از تحقیق حضرت محمدم تحقیق نکرد قبلیش چرا دینش عوض کرد نه چون تحقیق کرد چون وحی شد خدا بهش میگه که تو نمیدستی و ایمان چیه کتاب چیه هیچی نمیدونستی قرآن نیست پیغمبر به این خاطر دینشو عوض کرد که وحی بشو نه به این خاطر که تحقیق کرد یه طرف این پرونده را تا اینجای کار شیعه بودنمون مغرور نشی مغرور نشی یه چیز دیگه الحمدلله الذی جعلنی من المتمسکین به ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام اگر گفتی خدا هم خدایی را که من قرار داد از متمسکین به ولایت علی بن ابیطالب اون وقت فوری من میگم که اگه خدا تو را قرار داد چرا اون یکی قرار نداد تو چرا افتخار می‌کنی خدا قرار داد به خدا کارشو حکمت نیست بعضیا رو دوست داره قرار نمیده حساب و کتاب نداره حساب و کتاب نداره نگوام که نه خدا که قرارداد یعنی چون خودم زحمت کشیدم من که میدونم زحمت نکشی دیگه میدونم زحمت کشیدم که خودم که میدونم که شیعه بودنم به خاطر اینه که خانواده شیعه متولد شدم بنابراین یه مقداری هم خودمون بیایم پایین هم به دیگران این وحشتناکه این تا اینجای کار چاره نداریم اما یه چیز دین یک اسم دین یک اسم حواست آنچه که ما بهش چسبیدیم بعدا ممکن که یک کسی همین بدن را که خیلی هم بدن خوبی نیست بگیره ولی روح خوب درش بزنه روش آدم حسابی قبل از بعثت این کار را کرد همون بدن را گرفت میشه آره میگه این قسمتش نه چرا به مثال بزنم براتون مگه دین حضرت محمد دین جاهلی نبود دین جاهلی بود نه بت پرست بودند ولی آره ممکنه یک کسی بیاد فکر بکنه نهج البلاغه است که میخوام بخونم ببینیم میشه یا نه امام علی میفرماید لا تکونو فاتل جاهلیت مانند ستمگران عصر جاهلیت نباشه جرمش چیکارشون چی بود که مثلشون نباشم البته قبلش قبلش توی خطبه یه توپ سیاه در مورد حقوق انسان ها و اینا کرده ها با پدر با بزرگسالانتون درست برخورد کنید با خردسالانتون درست برخورد کنید چه کنید چه کنید بعد می فرماید مانند ستمگران اهل جاهلیت نباشه جاهلیه دیگه امام علی میفرماید ستمگران دوره جاهلی مشکلشون چی بود لاف الدینه یتفقهون ولا عن الله یعقلون نمیکردند پس میتونی تو همون دین جاهلی توقف کنی آدم صببیش ولا عن الله یلون یه ذره درباره خدا کسی فکر کنه یه ذره فکر کنه اگه خدایی هست صاد است اگر خدایی هست عادل است و اگر عادل است دستور ظالمانه نداره هرچی که با عقلم تشخیص میدم که ظالمانه است مال خدا پس خیلی پیچیده نیست ارحما فجورها و تقوا و نفس وما فجورها و تقوا قسم به نفس و اون کسی که درستش کرد پس بشه الهام کرد بدکاری ها و خوب کاری ها را پس ما میفهمیم پس ما میفهمیم خوب کاری ها و بدکاری‌ها را اگه میفهمیم میتونیم بفهمیم که چی چی مال خداست چی نیست اینجاست که میرسیم به فرمایش امام رضا علیه السلام ابن سکیچ خلق خوب حجت بر مردم امروز چیه ابن سکید از امام رضا می‌پرسه الان به شیعیان بگو باید امام رضا جواب بدی میگه چی دیگه خودم قاعدتاً امام رضا می فرماید عقل عقل حجت با عقل که تشخیص میدی واقعاً از خداست که برات نقل شده چی چی از خدا نیست جواب این سخن مال امام تو کتابشم تا حف القول بخش کوتاه سخنان امام رضا علیه السلام اینجوری هم شنیدی که به امام رضا بگن ملحجة علی خلق دارد امام می‌پرسه حجت چیه نباشه چه جوری میفهمی که این حرف واقعا از خدا هست این حرف حرف شیطانه کجا میفهمی باید باشه من میگه هازا والله جواب به خدا قسمت قسم جواب همین بنابراین من نمیدونم چقدرم صحبت کردم کلش ها درست باشه باشه باشه باشه باشه حله عرض کنمقیمتتون که بنابراین اجدادی را تقلید کردن بده اما اصلش را بدنش را چاره‌ای ازش نیست چون نمی‌تونیم تحقیق کنیم اما بعدا نیست که کارایی داره ممکنه این روح را خودت بزن چجوری با فطرت مغزت درستهش کنی با عقل و فطرت درست شد از این فیلتر عبورش بدی اگه از این فیلتر عبورش دادی آبی که تو میدان شوش ۲۰ سال پیش ۳۰ سال پیش دیده بودم دست بخوره میمیره یک دستگاه داری که تصفیه میتونی بکنی این دستگاه بعضی چیزهای بد ازش رد میشه بعضی چیز های خوبم ازش رد نمیشه ولی آب میشه خورد میشه خورد ولی اونا بهتر نشده که بخوریم میمیریم آبم نخوریم میمیریم آب نخوریم از تشنگی میمیریم آب را بخوریم من میمیریم ولی اینا میتونیم استفاده کنیم دین را هم باید از همین فیلتر عبور داد خطا میکنیم آره خطا می کنیم خطا میکنیم ولی بهتر از اونه بهتر از اونه باید بسنجیم اینجاست که شما شاید تعجب کنید بگید همچین چیزی هم دارید آره به نظر شما دین مثال خودم ساختم و یه جاهایی هم آوردم اگه به شما گفتن مثلا آیت الله زید را با آیت الله امر مقایسه بکنید آیت الله زید قدش بلندتره لاغرتره رنگش سفیدتره موهاش میگید آیت الله فلان تو علم فقه قویتره تو علم یکی اصول قوی تره اون یکی تو فلسفه قوی تره تو منطق او قوی تره اصلا به ظاهر نگاه میخندن مردم اگه گفتن مثلا آیت الله فلان با آیت الله فلان مقایسه کن شما بیای بگی که این وزن خنده داره اما اگه به شما بگم دوچرخه ساخته کارخانه را با دوچرخه ساخت او کارخانه مقایسه کن شما میگی این رنگاش بزرگتره رکابش ای بزرگتره زنجیرش ای فلانه زینش اینجوریه ترک بندش این بزرگتر چیزی نیست که بگیم حالا سوال اینه دو تا آدم که میخوان مقایسه کنن به ظاهرش نگاه نمیکنند دوتا دوچرخه رو که بخوان مقایسه کنن به ظاهرش نگاه میکنن دین مثل آدمه یا مثل دوچرخه خیلی مسئله آدمه یا مثل دوچرخه دین مثل دوچرخه نیست دین مثل آدمه روح داره و هرچه اهنگ دوتا آدمه که میگن همه اون چیزهایی که مربوط به روحشه شما در نظر می‌گیری شخصیت نه این ظاهر جسمش درست شد پس بنابراین دوتا دین اتفاقا اینجوری بهتون بگم اگه بخوایم به ظاهر نگاه کنیم یهودیت شبیه تره به اسلام تا مسیحیت طبق ظاهر تو مسیحی یهودیت شریعت داره مسیحیت شریعت نداره حتی اعتقادات مسیحی یهودی بهتر نزدیک‌تره تا درسته طبق آیات قرآنم که نگاه بکنیم این حملاتی که قرآن به اعتقادات مسیح کرده هیچ وقت به اعتقادات یهودی نکرده لقد کفر الذین قالو ان الله ثالذین قالو ان الله المسیح ابن مریم حملات که به عقاید اونا کرده عقاید یهودی نکرده شریعتم که مسیحیت نداره یهودیت داره شبیه هم هست به اصطلاح حالا شما سوال میکنم در مجموع قرآن مسیحی‌ها را بیشتر پسندیده یا یهودی‌ها را پس به ظاهر پس دوچرخه نیست اگه بخواید مثل دوچرخه بهش نگاه کنی باید یهودیت بیشتر پسندیده باشه آره نکته وقتی میگه عداوتا لذ نشرا ذالکه به انهم قسیسین لا یستکبرون روح دین حق پرستی اگر یک دین پیروان خودشان حق پرستار بار میاره در زندتر مسیحیت اینگونه است طبق این آیه تمام اونجا او یکی یهودیت را الان اون زمان را میگم من تعمل دین به الا سرش فلان ذالکم یقلو لیلامینه علینا سبیل به خاطر اینه که میگن امت‌ها راه شرعی بر من ندارند مال مردمو برنمی‌گردونه به خاطر قومیت قومیت مانع حق پرستیه قومیت قوم پرستی مانع است پرستیه اونجاست اونجا هست اینجاست که امانت مردمو برنمی‌گردونه ولی اینجا نیست تو مسیحیت نیست پس روح داره روح را که حق پرستی هست پرستیه حق پرستی که میگم همون چیزی که وجودمون با او بدن که به ارث رسیده از او فطرت جدا فطرت که حق پرستی هست و جز وجود داری ولی از این فطرت که هست پرستیه جدا یعنی اینکه آوردن حق پرستی در بدن هم خیلی قشنگ نیست بنابراین تقسیم ممکن است در حجاز قبل از اسلام به زندگی بکنه چرا چون انسانیت خودشو زیر پا گذاشت انسانیت جز وجود خیلی ساده خیلی ساده کسری عصر جاهلی میشه آدم حسابی یک کسری هم قرآن دستشه و کارهایی انجام میده که هیچکس تو عصر جاهلی انجام نداد خوبه قرآن دستشه و کاری میکنه که تو عصر جاهلی هیچکس انجام ندهد قرآن را ازش بگیری کاغذ دید جاهلی که روح حق پرستی درش بدمی آدم انقدر بالا میاره که شایستگی بعثت پیدا میکنه آهسته میشه که خداوند به پیامبری برگزینهش ببخشید منم بنایی میکردم خوش آمدید آقا بلندگو را بدید خدمت آقا که آره پیپر آقا فکر نکنید منم بلد نیستم من خیلی فرصت ولی دوستان دیگه به در واقع چالش اگر اینطوری بود صحبت میکرد همه چیز یا قوی هستند یا حسن هستند دو آیا ما این نکته که یه چیزی خوبه خدا بر اساس خوب مثلا و بعد از اینکه خوب و بد بودن خدا آمده یعنی ما آیا واقعا برای من یه بحث که آیا ما اگر خدا چیزی را بگوید باید تبعیت بکنیم یا نباید یه جایی اشاره به اینکه اگر از پزشک در امور پزشکی تبعیت بکنه از پزشک در امور آیا این نیاز به تحقیق داره یا نه میشه عمل کرد اگر قرار باشه ما هر چیزی رو که عالم می‌داند و ما میدونیم او در اون رشته عالم هست به دستورش عمل میکنیم به این میگن تقل بیاییم یه کار عالمان است اگر این چند تا سوال هر موردی که به چالش می‌کشن از مبا دینی همون موقع همون موقع بحث گذاشته شد که نداره به انته معذرت میخوام ببخشید متشکرم فکر نمیکنم بسیار بسیار متشکر آقا اون را بهش نمیگن سخنرانی اونا بهش میگن گفتگو مانع نداره اصلا یه روز دیگر هم باشه من میامد من اگه چهار روز هم بهم بگن میام از اول گفتگو ولی حتیوسط صحبتم کسی زیاد صحبت میکنه و آزاده اونایی که تو فضای مجازی بدن گوش میدن اعتراض میکنن میگن رشته سخن از دست ما در میره شما حوصلت سر رفته‌ای یه کسانی هم با اشتیاق گوش میدن و میخوان سلسله از دستشون در نره این قضیه نمیپردازند حرف من نبود همه عالمان شیعه قضیه را قبول دارد علامه طباطبایی و به معنای آقای کمپانی اصفهانی ایشون اصفهانی یک نوع قراردادی قبول دارند که یعنی میگن ذاتی نیست به اصطلاح اعتباری تعبیرشون اینه قراردادی اعتباری که مثلا مرحوم مطهری به شدت میتازه به مرحوم علامی که شما حرف که زدی اگر حسن خوب بشود اعتباری چه فجایعی بار میاد یکی از فجایعش اینه که میگه یه فاجعه اش اینه که دیگه حضرت محمد نمی‌تواند برای ما الان اسوه باشه اعتباری شد از این جامعه تا جامعه دیگه فرق داره اون وقت اخلاق حضرت محمد فقط برای جامعه خودش به درد میخوره این بزرگوار چیزی فرموده علامه طباطبایی و که علامه طباطبایی استفاده کرده است آقای اصفهانی عربی شاگرداش حداقل سه نفر را من میدونم که آقای جوادی آقای مطهری آقای مصباح رد کردن حرف الله من تو این مسئله حرف جدیدی نزدم ولی از مسلمات اما اینکه می‌گویید آیا خدا قبل از اینکه خدا جهان را بیافریند بنده می‌گویم صالحین بود قبل از اینکه جهان را بیافریند آیا بازم فعل ها هستند و قوی بودند بر خلق خداوندم حاکم بود خداوند نباید ظالمانه خلق بکنه میگن عدالت به چه معنا عادلانه به همون معنایی که ما میفهمیم عدالتی که ما نمیفهمیم دیگه من نمیتونم راجع به عدالت خداوند سخن بگم نمیتونم حرف بزنم بگم خدا عادله چون اگه به شما بگن که شیر ولی مقصودشون شیر به جای شیر که میخوریم شیری باشه که آدم میخورد نه اون شیریت آدم میخوره یکی چیه باشه اون وقت من این شیر را شناخته وقتی نشناختم چقدر از شناخت دارم هیچی پس خداشناسی تعطیل می‌شود من در مورد عدل خداوند هیچی نمیتونم اون وقت بگم جمله خدا عادل است باید بگم یا نه اونجوری باشه جمله عادل خدا عادل است میشه مثل سه شنبه صبح است سه شنبه سرخ یا زرده وقتی من معنی ندونم خدا عادل است میشه مثل سه شنبه سرخ است واسه من باید معنی این مثلا با میتو رفتن یا رفتن احسن ما انزل الیکم هر لحظه هر آن دستورهای متعددی و امکانات متعددی در اختیارت است هم دستورات متعددی همه امکانات متعددی هنر دینداری اینه که در هر لحظه ببینید کدام بهتر است همون مترو یا اتوبوس رفتن حساب می‌کنی نیم ساعت با مثلاً مترو زودتر می‌رسم و میتونم کنفرانس کار را انجام بدم فرد عرض کنم که آیا خدا وکیون‌ها اما مسئله تقلید را هم که مطرح کردید به هر حال این بحث‌های مفصلی ما قبلا داشتیم یکی دو جلسه قبلم شما مراجعه بکنید و مشکلاتش تقلید است عالمان یا امثال اینها را مشکلاتش را بیان کردند یک مناظره‌ای هم امروز انجام دادم همین امروز قبل از این جلسه مناظره دو سه ساعته در مورد تقلید لباس در لباس پوشیدن لباس پوشیدن یه امر ذوقی که به ذ طریقه خودت بستگی داره مجرد که نیستی متاهلی ظاهراً با اینترنت یه هفت هشت ده سال کوچکتر از من یه خورده بیشتر عرض کنم خدمتتون که به خانمتون بگو که بیشتر میپسندی اونو بخر آقای استاد ملکیان استاد ما بوده ایشون فرمود که یه طلبه به من میگفت یه طلبه‌ای به من میگفت چی ولی من میدونستم کیه برادر خودش گفته بود تو مشهد از مرحوم آیت الله بهجت پرسیدم من میخوام هدیه برای خانمم بخرم چی بخرم آقا ملکیان استاد ملکیان میگفت که بهش گفتم چون از آقا بهجت پرسید چه میدونه از بوتیک فروش‌ها برو بسپارس این سوال که بنده خدا صابون و قالب کره رو نمی‌دونه عقب مانده نه نه سخت نگیر آقا قصدی نداره معذرت میخوام ولش کن آقا معذرت میخوام آقای آقای ستاکی معذرت تمام مقصودم اینه که تو فضای امروز نیست مقصود میگه که چه لباسی مده چه لباسی مود نیست نمی‌دونه من مقصودم این بود حالا اگه لفظم بد بود بنابراین بپرسین چرا چرا باید هرچی عالم بفروش فکر کنیم برای اینکه آیه قرآن الان خوندم ان الله شما میتونید تشخیص بدید چه کار زشته چه کاری اگه عالمی چیزی بدین نسبت داد انتقادی از دید من مورد تایید است نکته یکی اینکه فرمودید که تحقیر برای هیچ کسی ممکن نیست من میخوام ببینم منظورتون اینه که مشکل کردن یه موقع میفرمایید که مشکله یه موقع میگید ممکن نیست خیلی فرق دارند ممکن درسته ما تو هر جامعه‌ای هر کس که به دنیا میاد زندگی میکنه تحت شعاع اون وضعیت اون جامعه فرهنگ اون جامعه است ولی هر کسی با عقل خداداد با فطرت خدادادی و با تلاش و کوشش خودش میتونه خودش رو آزاد بکنه و به اون حقیقت به تدریج حالا حقیقت نهایی نه ولی مثلا فرض کنید حضرت ابراهیم که میاد به توحید میرسه به درد نمیخوره این خوب نبوده مثلا گفته این ماه خدای خدای من نیست یا مسئله رو میاره تو اون تبر رو میزاره روی مثلاً یکی از بت‌ها بگیم تحقیق کامل نکرده پس این کارش مثلاً باطله نه در اون حد خودش خیلی درست نبوده دیگه یعنی هر کسی مطابق عقل و فطرت خودش عمل بکنه دنبال علم بره وقتی تدریج جلو بره این به تدریج میتونه به حقیقت دست پیدا بکنه حالا اگر به نهایت هم نرسید همین سعیش مشهوره ما باید اینجوری بگیم اگه بگیم غیر ممکنه این به نظر من یه مسئله راجع به تقلید ببینید تقلید رو شما اگر ۱۰۰ یعنی تقریب به معنی اینه که من حرف یه کسی رو بدون چون و چرا بپذیرم وقتی به پزشکی که مورد اعتماد من هست و فهمیدن که این پزشک وارد هست معرض خاصی نداره مراجعه میکنه آیا لازمه من ازش بپرسم که این دارو رو برای چی دادی دارو رو برای من توضیح بده دارو فرمولش چیه نمیدونم عوارضش چیه خب این که نمیشه که من حرفی که میزنه کورکورانه می‌پذیرم کورکورانه یعنی بدون چون و چرا البته اگر به جایی رسیدم این دکتر پزشک صلاحیت لازم رو نداره مثلا من خودم یه دکتری بود که بارها مراجعه میکردم بعد دیدم ایشون به علت اینکه سنش بالا رفته دیگه داره اشتباه میکنه خیلی دکتر عالی بود ولی اشتباه میکنه به علت اینکه سنش بالا دیگه بهش مراجعه نکردم اون تشخیص من بوده ولی وقتی میرم بهش به یه اعتماد دارم میرم مراجعه میکنم دیگه ازش سوالاتی نمیکنم این میشه اسمش تقلید پس بنابراین اینکه بگیم تقلید به کلی نباید باشه به نظر من اینم خیلی اشتباهه یعنی در اون جایی که لازمه باید در همه جا بله در اوایل نباید کرد به نظر من در اینکه نماز باید بخونیم یا نباید بخونیم نباید کنیم ولی اینکه حالا نماز چهار رکعته من باید برم حالا چیز بکنم تحقیق بکنم سوال بکنم که آقا چرا چهار رکعته یا آیاتشو این آیه مثلا معنیش چیه اون روایت آیا صحیح یا غلط نه تقلید میکنن اینجا از اون کسی که بعد حتی ممکنه یه کار خیلی مهم پزشکی جراحی گوشی به سه تا دکتر مراجعه بهتر انتخاب میکنم بله اینم هست ولی وقتی که برای طبابت ساده به یه کسی مراجعه کردم حالا کلمش اگر بده و مطابق عرف زمان خوب نیست خوب میتونیم یک چیز اطاعت کورکورانه است منتها در اون چارچوبی که به اصطلاح منطق قبول میکنه یه نکته راجع به اطاعت فرمودید که مثلاً شیعه تعمیمی بعدش به طور کلی یعنی اینجور که میان مطرح یعنی امام یعنی اگر ما دیندار باشیم بی دین باشیم کمونیست باشیم سرمایه‌داری باشیم اینا توش همه جا یه اطاعت تو تمام جوامع وجود داره یعنی وقتی دموکراسی طبق دموکراسی رای گیری کردن یه دولتی سر کار اومد یه سری موافقن یه سری مخالف اند ولی تا موقعی که این دولت سر کار هست همه باید ازش اطاعت بکنن نمیشه کسی بگه من چون رای نداد پس بنابراین تو هیچ جامعه نیست که به طور کلی ما اطاعت رو بتونیم ازش حذف بکنیم حالا اسمشو می‌خواین شیعه تحولی وقتی پیغمبر رو کردن فرمانده جنگ فرمان حمله داد دیگه اونجا جای بحث نداره همه باید اطاعت بکنند ارتش کفر باشه چه میخواد تو هر ارتشی اطاعت توش وجود داره پس بنابراین ما نباید یه جوری صحبت بکنیم اطاعت رو از جامعه بشری حذفش بکنیم و غیر واقعی هست یعنی یه مقداری انتقاد کردی که یه مقدار بیش از حد یعنی اون چیزهایی که تاکید میکنید تا یه حدی از نظر من قابل قبوله ولی مطلق انگاری بسیار متشکر ببخشید بسیار متشکر بله من قضیه تحقیق را که گفتم مقصودم این بود که یک کسی بیاد ادیان مختلف را امروز بسنجد و مزاحب مختلف را و به این نتیجه برسه که کدوم برتره آره من چون ادیان را دیدم اتفاقاً سالها تدریس کردم میگم جو مقصودم اینه که محال دقیقا محاله حتی با ۳۰۰ سال عمر نمی‌شم چه کاری انجامدین را با از فیلتر عبور بدی و چه بکنی آره یا مسائل را اتفاقا باید این کارو بکنیم یک عادت غلط هست تو جامعه ما رعایت غلط را باش آیا واقعا مثلا این دین بوده که در زمان قاجار میگفتن خیلی عیبه دوره ببین چقدر وقت میشه که یه دختر وقتی ازدواج میکنه سرش شپش نداشته یعنی از شونه استفاده کرده باشه از شونه استفاده کرده مقصودم این بود آیا میتونه کسی مثلا ۱۱ تا یا ۱۲ تا دین زنده جهان را اینجوری که بره سرچشم چیزی غیر از تاریخشه و اون وقت تشخیص بده وقت نیست اصلا امکان نیست نمیرسه آدم وضعیت جور دیگر است اما ببینید همین مسئله یک مثال که زدید مثال پزشک آقایون همه همینو میگن میگن همون که شما مراجعه میکنید به پزشک به مرجان باید مراجعه کنید نکته اول اینه که دین با پزشکی جدید را اصلا قبول نداره قبول ندارن که آیت الله تبریزی کتابش آتش میزنه اگه پزشکی جدید را اصلا قبول نداشته هیچی هم شناخت نداشته باشه دست و پات را با زور ببندد و ببرند یا آمپول بزنند اثر میکنه یا نه دین این همین مسئله را راجع به مهندسی که خوندتم میسازه همینجوره مهندس خوشت نیاد ولی خونه‌ای برات بسازه ما فنی اینجوری نیست دین دوتا ویژگی داره یکی اینکه باید همراه با معرفت باشه یکی که قصد و نیت باشه این متفاوت میکنه با قضیه نکته بعدی که هست دین یک تخصص نیست مال مردمه جوهال عرب مقصودم ج وقتی می‌شنیدن دین را از پیامبر عمل می‌کردند می‌فهمیدن و عمل می‌کردن این قرآن مجید که دستور میده رینا یا تحمل کنید تفکر کنید به همه دستور میده مردم می‌فهمند پس دین اونگونه نیست نباید با پزشکی مقایسه اش بکنیم دین را در حد توان باید تلاش کنی بفهمی خودت بفهمی اگرم رسیدی به اینکه این حرفی که برات نقل کردن یا گفتن نادرسته باید تمرد کنی ازش جون الا الله آیه قرآن این فرق داره با با حرف پزشک طبق آیه نکته ببینید همه حرف این بود اولا چون مثال سیاسی زدی من جواب امام علی را بهتون میگم نامه ۵۰ بد نیست بگیم امام علی اگر مسائل سیاسی فرمان داد حکم خدا که جای خودش بعد گفت چشم یا نباید گفت خود امام علی یه چیز دیگه میگه میفرمود می‌فرماد حق شما بر من است که هیچ تصمیمی بدون مشورت شما و بین شما هم مساوات برقرار کند هر وقت این دوتا کار را کردم هر دستوری دادم شما باید اطاعت کنید سوال اینه دستوری که حضرت میده از کجا ناشی شده از مشورت کرده از مشورت که با ما کرده مگه نگفتی هیچ تصمیمی بدون مشورت شما نگیرم اعلام امام علی به عنوان حاکم دارم میگم ها نه امام رها حاکم با امام فرق داره حاکم با امام فرق داره امام علی حاکم او ۲۵ سال که تو خونه بود امام بود ولی حاکم نبود امام علی حاکم می‌فرماد که حق شما اینه که هیچ تصمیمی بدون مشورت شما نگیرند بین شما هم مساوات برقرار کنم هر وقت این کارا کردم اگه دستوری دادم باید اطاعت کنید امام چیزی را می‌تواند توجه بفرمایید شما فکر میکنم هم شما فکر میکنید مشکلی نداره شایدم نظر من عوض شد من که جلسه قبل اومدم گفتم جلسه اشتباه جواب و تقدیر کردم از ایشون پس منم فکر می کنم رو حرفی که همین الان میزنم گاهی دوبار گوش میدم فایلم را فایل صوت ببینید امام باید تو چهارچوبه شرع و عقل دستور بده قرار باشه اون موقع ممکنه که خلاف اخلاق دستور بده اون موقع من دیگه چه جوری بفهمم که عادله امام خلاف اخلاقم دستور بده اون وقت من چه جوری بفهمم که این آدم خوبیه من فرق امام علی و معاویه را چه جوری میفهمم طرف میاد به امام علی عرض میکنه کسی به نام ابوعبیده سلمانی میگه ما با یارانمون ۲۰ نفریم ۲۰ نفری نمی‌دونیم حق با توئه یا حق با معاویه است ما تو از دور میایم نگاه میکنیم عملتونو می‌سنجیم عمل تو را عمل معافیت هر کدوم دیدیم بهتر عمل کردید خوب گفته یا بد گفته امام علی می‌فرمدی تفقه در دین میگن همینه حرف تو را کنه ظالم جاره حالا اگه بنا باشه امام علی هر کاری بکنه اون وقت چه جوری من تشخیص بدم فرق پس باید تو چهارچوبه عقل و شرق عمل بکنه تا من بتونم تشخیصش بدم بتونم بسنجمش ببخشید خدمتتون هستم اشاره شما خدا با شما خلقت رو آغاز کرد و با شما هم ختم میکند شما نیستید موجود ازلی موجود است آخرش که آنها نیستند با شما هم را آغاز کرد یعنی شما خدا هستید آیا این آیه این معنی عبارت اینه دوستانی درس ششم قبل چرا خلق کرد شما نیاز کرد با شما آغاز خاتمه دادند پس این به معنی اینه خدا با شما آغاز کرد شما بودید و خلقت افرادی که میلیون‌ها آدم زندگی شناخته میشن و کشتن همین فیلم پخش میکنن خیلی آدما رو نمیدونم چقدر هماهنگی کاملا غیر علمی و غیر ظاهر اگر فرصت ادامه بدید ادامه بدید ما محتوایی به شناخت شرک و توحید می‌پردازد ممکنه کسانی ما همه جای دنیا آدم که منحرف از دین هستند چه کسانی اولاً چیه من جمع شاد ۵۰۰ تا هم بیشتر بشه ریاضی ضعیف آقای صادق دوماً شما گفتی خودش را هم شیعه میدونه شما ببین شمارشیه میدونم یا نه خودم که معلومه میدونم برای جواب اون سخن که شیعه پیرو علی هست یعنی پیرو علی آقای آقای آقای صدر آقای صادق کلمه به من وقت نداد حالا دارم عرض میکنم سخنرانی آقای صادقی معذرت میخوام ببخشید که بزاریدیعنی کسی که سخن علی رو حجت میدونه سخن علی را با سخن آدمای عادی متفاوت میدونه سخن علی را سخن خدا میدونه حجت میدونه پیرو اشیه یعنی پیرو علی چیه یعنی شیعه علی ابن ابی طالب یعنی کسی که اسلام را از این کانال من که من غیر از این گفتم من غیر از این گفتم که گفتم شیعه علی شما اعتراض کردی این عرض کنم که از این جهت اما آقای حقیقت بکوم فتح الله و بکم یخ اولین کاری که خدا شروع کرد چیه چیه نه چون ایشون من نمیفهمم که کسی دقیقه دین و حقیقت داشته باشه و عصبانی بشه من اصلا نمیفهمم نمیفهمم چرا با دست چرا شما هفته قرار شد یعنی خودتون فرمودید که میام اثبات میکنم آیت الله سبحانی اینایی که من میگم نگفته یه چیزی اولین چرا من یه چیز بگم معذرت میخوام آقای صادق آقای صادق آقا صادقی آقای صادقی من صبر کن اگر وقت به شما می‌دادم همین قدر وقت بهت می‌دادم که الان وقت جلسه رو تلف کردی اول تا حالا خوب صبر کن من قبول خوب آقا نه آقا آقای صادقی من فرمایش شما را گوش میدم الان دیگه هر وقت باشه تموم دیگه چشم بزار الان چقدر وقت بیشتر تلف شد برای ببینید آقای ستار به ظاهرش شروع کرده یعنی به خلقت اون وقت اگر بگی که خوب مترجمین ببین چی ترجمه کردن ببین دیگران چه فهمیدند به منم نشون بده که کس دیگه یه چیز دیگه معنی کرده باشه چرا دعوت من با چی میگم یعنی خلقت خلقت اگر میگه با شما خلقت را آغاز کرد اگر نبود که با شما هم ختم میکنه من میگفتم شما اولین مخلوق اما وقتی میگه به شما ختم میکنه دیگه نمیتونم بگم شما اولین مخلوق و آخرین مخلوقی که نمیتونم بگم که شما اولین مخلوقید پس باید بگیم که خلقت را با شما شروع کرد خلقت را به وسیله شما شروع کرد پس قبل از خلقت اونا بودند پس اونا مخلوق نبودن استدلال این بود خوب آقای حقیقت خواه آقای حقیقت ببین استدلال‌هایی که تو عالم میشه خیلیش غلطه همم که نباید قانع بشن مانع نداره نمیپذیری جدا ناراحت زیارت جامعه را حال کن چه حرفیه چرند یک کس گفته درست میدونی کاری که درست میدونی انجام بده ناراحت که نداره علی یعنی با شما استدلالم بود که یه بار دیگه گفتم بله خودمم شاید فردا برگردم از این حرف معرفت چرا من حرفم اینه معذرت این جمله رو بگم بنده می‌گویم یه جمله کار با آقای جمله شرکت که ائمه اطهار قبل از خلقت بودن نه نه باشه من که نگفتم به گفتم اختلاف دارم با ایشون این برداشتی دارم این برداشت من مطابق این برداشتم چیزی برداشت دیگه اگر قرار باشه قبل از خلقت ائمه اطهار بوده باشند معنیش اینه که ائمه اطهار مخلوق نبودن یه ذره دقت اخلاق نقد باور های دیگران اما اگر متاسفانه یا خوشبخت متعدد سریال چندین جلسه توفیق داشته باشیم می‌بینیم که چقدر این بی انصافیست که شیوه‌ای که خودتون با دیگران به بدترین نوع ممکن عمل میکنید ۱۸۰ درجه توی نقد باور دیگران را رهبری همه علما بزرگان مثلا مرحوم آقای بروجردی یک کلمه با خندانی عربی میگفت فارسی ترجمه میکیم ۲۵ کتاب ادبی هرجا که دلمون بخواد شما طی کردید یه جوری شما رو به خدا خانم نسبت به علمای عامه‌ای که بوده چیه یه مشت آدمایی که اصلاً معلوم نیست چی عقلشون کجا بوده حالا که الان در حد فرق این کره چیزی بودند من جلسه دو جلسه هم یه نکته رو گفتم این کلمه مغالطه است هم جنابعالی که مغال دوست عزیزم من چیزی نمیگم فقط شما رو ارجاع میدم چند لحظه فرمایشات خودش هرجوری میخواد عمل کنه و دیگران رو توصیه به چیز دیگری از مخالف شما یه بنده خدا رو سخنرانی است بعد متعدد کار خلاف عقلانی که خلاف انصافی که پخش شده ما هیچ اطلاعی ازش نداریم هیچ دسترسی نداریم به راحتی میگی ۲۰ دقیقه صحبتش جز مغالطه چیزی نیست من یک کلمه گفتم این کلمه متشکر ببینید عرض کنم خدمتتون که نکته‌ای که فرمان که من جور دیگری که برخی از دوستان اینجا به من گفتن نسبت عمدی دروغ داره میگی ولی بازم برنیاشفتم که من عصبانی نشدم که مغالطه رو به شما چیز دیگه گفتم یه شوخی هم بود گفتم بندر انقد یه دستی ور ندار اگر بخوام مغالطه کنم مغالطه‌ای میکنم که هیچکس تو این جلسه متوجه نشه اومده حداقل دو واحد خونده تفکر نقدی و ۷۰ نوع مغالطه یاد گرفته آره آره مغالطه بخوام بکنم گفتم هر وقت گفتید میام یه جلسه اول تا آخر مغالطه میکنم که هیچکس بعد شوخی هم بود ولش کنیم این قضیه که شما بفرما چون شما سوال کردید یک بار اومدم یک سخنرانی را من هفته قبلش گفتم که میخوام جلسه بعد پنجشنبه گفتم جلسه بعد میخوام درباره زیارت جامعه صحبت کنم وقتی رفتم صبح جمعه یا روز جمعه جناب استاد سروش محلاتی یه فایل صوتی ازش پخش شد که در دفاع از زیارت جامعه آقای دکتر سروش میگه زیارت جامعه مرام نامه شیعه قالی ایشون سخنرانیشو گذاشته مرامنامه شیعه علوی مچوم میخواستم اون روز صحبت بکنم گفتم خب ادله ایشون را نقل میکنم و نقد میکنم و اون ۴۰ دقیقه‌ای که ایشون می‌فرماد کل شاه آوردم و نشون دادم که مغالطه است بعد پیام دادم به ایشون جناب استاد سروش محل دیگه خیلی براش احترام قائما خیلی احترام قائلم دوستی اگر ایشون قبول کنه که راجع به زیارت جامعه بیاد با من مناظره بکنی من با سر نمی شخصیت اینجوری بشینم و بحث بکنم همین الان هم درخواست میکنم نه فیلم نوار من داده شده به ایشون نوار صوتی من داده شده به ایشون و ایشونم چیزی اینجوری برخورد نکرده منم همین جا ایشون فرمود که آقای الله المحدثین بیاد بحث بکنه بنده گفتم در صورتی که دیدار نیوز بپذیره بهشون عرض کردم ولی اگر آقای سروش محلاتی بیاد تشریف با سر و جان میام که یاد بگیرم ازشون فرق داره برام اگر تونستید و برنامه ریختید یه جایزه هم دارید از من اگه تونستید بیاید یعنی چون شخصیت شخصیتش فوق العاده برجسته است آقای علمیه باورشو من نقد کردم مگه باور مطهری را نقد نمیکنم مگه باور علامه طباطبایی نقد نمیکنم مگه باورت دکتر سروش نقد نمیکنم مگر همین الان راجع به دکتر سروش این آیه النبی و اولالمومنین همین الان نگفتم نقد میکنم بحث تب برای من دکتر سروش و علامه طباطبایی و مطهری عالم را باید نقد کرد هر کس نقدش شما شنیدید من اینجا یکی از این روضه خونایی که تلویزیون پخش میکنه صحبتاشونو بیام حرفشونو نقد کنم اسماشون بلد هیچ کدومشون دیدید نه اونایی که نقد میکنن خیلی برامون مهمن کلاس داشته باشه که نقد بکنم خب معلومه هر کس نقد نمیکنم سروش محلاتی چون مهمه نقدش میکنم گذاشتمش در ردیف مطهری مطهری را نقد میکنم علامه طباطبایی چقدر بالا آوردنشبه بالا هست انصافاً هم انسان متخلقیا حالا نمیدونم شما چقدر دوست داشتنیه مشکل دارم نگفتم مغالطش توهین نیست حرف مغالطه‌ست نه اگه از حرف من فهمیدی که من گفتم تو اینه که منتها چیزی دیگر من گفتم زرنگ تر از اونم که جوری مغالطه بکنم که کسی متوجه بشه و روی این جنبه خواستم بگم اونقدر که شما فکر میکنید بی عرضه نیستم متشکر ببخشید آقای اصرار بکنی شامم در خدمتم نه ببینید ببینید آقای دلیلم اینه دلیلم که میگم من اعلام کردم تمام همین بحثی که دارم الان می کنم امروز کردم هر بحثی که هرجا میکنم گفتم مکرر در مکرر تو کانالم که آقایون علما بیاید منو نقد کنید که مردم گمراه نشن مردم خودمم بفهمم حقیقت را اگر اشتباه میکنم بفهمم به همه گفتم منتها وقتی کسی اینجوری اعلام میکنه بزار توضیح بدم آقای وقتی کسی اینجوریه اعلام میکنه فوری کسانی تقاضا می‌کنند که من نمیتونم بهشون بگم که به هر حال فوری نمیاد کسی میاد که اون وقت مجبور یک که شما چرا اینجوری نگاه می‌کنی معلومه میخوام بگم گفتگو کردم گفتگو کردم در دیدار نیوز گفتگو کردم دیدن مناظره را بازخوردشم دیدم خوب اگر پذیرفت که یکی دیگه مناظره با ایشون پخش کنه چشم من قبول دارم تشکر داریم همدیگر رو تحمل کنیم کار خیلی کوتاه صحبت به معنای جدال و اعتراض به دیگران هست بدون داشتن هدف و غرض دینی یعنی در واقعی که هدف علمی و منطقی نداره این کار درک شده یعنی به ما اجازه نداد من یکی دو حدیث فقط اشاره کرد گمراه نشده الاجدل مگر اینکه گرفتار شدن دوستان خواهش کنم ضمن احترام به همه عزیزان مباحثی که مطرح میکنیم حالت جدال نگیره یه جوری نباشه باز از امیرالمومنین تحمل کنیم به هر حال کارهای علم و تحقیقی یکی از پارامترهای بسیار بسیار مهم و اساسی مقدم فکر میکنم به نکات تاریخی که از تاریخ صدر اسلام به ما رسیده و در واقع نوشته شده باید با یه دید تحقیقی نگاه کنیم یه زمانی کار بین المللی امام بودن سازمان برنامه بود یک نقطه رو رسیدن پیمان کردند اینجا آثار باستانی هست مال چند هزار سال از داستان شناسی کار کردند من دقت میکردم حدود در مباحث مربوط به تاریخ اسلام ما باید عمل کنیم کلنگی عمل نکنید مثلا پیامبر اکرم فلان روز ۷۰۰ نفر را دستور داد یه نکته آقای دکتر فرمایش کردن بازی به شدت به دل من نشست امیرالمومنین دستور داد این کارو کرد فرمایش کردند که بعضی از این موارد متاسفانه از مهارت تاریخی اهل تسنن برادران عامه ما سرایت کرده به در واقع بگم سالهاست من عرض شود که بشه آقای عبدالحسین زرین کو به این نتیجه رسیدن به جنگ‌های بعد از پیامبر زمان خلیفه اول و دوم کشورگشایی‌هایی که شده مطلقاً هدفش تبلیغ دین و دین نبوده یعنی زمینه ایران موضع شما رو تایید بکنه ببینید سال نهم هجری بعد از جنگ تبوک تاریخ وفور و فوت میشه وقت گروه تبلیغی یعنی سال نهم هجری که حدود یک سال بعدش اکثر قریب به اتفاق جنگ های پیامبر مدینه است یعنی مشرکین آمدن حمله کردند به پیامبر تحویل جنگ کردند و جنگ‌ها کلاً تقریباً دفاعی بوده ابتدایی به اون معنا نبود طعام الوجود گروه های مختلف شما چیه توضیح میداد اعتقاد من اینه اگر اون توصیه‌ای که پیامبر کرده بود به دستور خدا عرض شود که عمل میشد یعنی امیرالمومنین بعد از پیامبر فرمایش کردید نکته بسیار زیبا ۲۵ سال حضرت امیر امام که بود از امامت که نشده بود که ولی خلیفه نبود یعنی حاکم نبود اگر تو اون دوران حاکم بود امیرالمومنین همون شیوه پیامبر رو در عام الوفود ادامه میدادند و مطلقا لزومی نداشت به جاهای دیگه حمله بکنن لذا من از جنابعالی تشکر میکنم خواهش میکنم و از همه عزیزان باز تشکر میکنم ولی یه خواهشی دارم که مباحثی که ما مطرح میکنیم اینجا یک وزن علمی باید داشته انجمن اسلامی مهندسین ما تو نمیدونم یه گوشه خیابون که نشستیم با هم صحبت بکنیم گپ نمیدونم که اینجا یه شان علمی داره من دیروز هم تو عرایضم اشاره کردم دکتر صحابی اینجا نفس تقدس خاصی داره یعنی یه صحنه سنگینی در انتقال در واقع بفرمایید معارف فرهنگی و دینی و به خصوص شیعی ما توسط بزرگانی مثل بازرگان و صحابی تو فرهنگ ایران داره این فضا خیلی ما به اصطلاح متشنج نکنیم دچار نکنیم از اون حد علمی طالب تشکر